Η εφαρμογή «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης» (Μικρός εζωγράφιζα Αγίους, είτα έγραφα στίχους κι εδοκίμαζα να συντάξω κωμωδίας) αποτελεί καρπό συνεργασίας καθηγητών και μαθητών στο Γυμνάσιο Πλατανιά. Σκεφτήκαμε πως οι δυνατότητες των νέων τεχνολογιών μπορούν να υπηρετήσουν τη λογοτεχνία και να δώσουν ένα χρήσιμο εποπτικό υλικό για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων. Γι’ αυτό διαλέξαμε το διήγημα «Αποσώστρα» από τα κείμενα της Β΄ Γυμνασίου, το παρουσιάσαμε στην τάξη και έπειτα ζητήσαμε από τα παιδιά να επιχειρήσουν μια θεατρική διασκευή του για τη δημιουργία μιας ταινίας σκίτσων. Το λογισμικό επίσης εμπλουτίστηκε με ενότητες που παρουσιάζουν τον Παπαδιαμάντη ως παιδί και μαθητή για να γνωρίσουν οι σημερινοί μαθητές τη μαθητική ζωή του συγγραφέα. επειδή σε μια πολυμεσική εφαρμογή ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να βλέπει, να ακούει και να επικοινωνεί, αναδείξαμε και τα στοιχεία του έργου του Παπαδιαμάντη που έχουν σχέση με την εικόνα (ζωγραφική) και τον ήχο (μουσική).  

 Περιγραφή ενοτήτων λογισμικού  

Υπάρχει επίσης παρουσίαση της βιβλιογραφίας και συνδέσμων στο διαδίκτυο.

  Στόχοι λογισμικού

  Γενικά: Το εκπαιδευτικό λογισμικό δημιουργεί μια τράπεζα εποπτικού υλικού για να υποστηρίζει τη διδασκαλία του Παπαδιαμάντη στη Β΄ Γυμνασίου, για να εμπλουτίσει τη μαθησιακή διαδικασία με νέα ερεθίσματα (εικόνα-ήχος) και να βοηθήσει στην ενεργή βιωματική  και συνεργατική μάθηση με τη χρήση της νέας τεχνολογίας.

Συγκεκριμένα επιδιώκεται:

Σενάριο διδασκαλίας

Το σενάριο που προτείνουμε είναι ενδεικτικό και σε καμιά περίπτωση δεσμευτικό. Ο καθηγητής μπορεί να δημιουργεί κατάλληλα σενάρια διδασκαλίας που θα εξυπηρετούν τους εκπαιδευτικούς στόχους που κάθε φορά θέτει.

Στόχοι. Μ’ αυτό το διδακτικό σενάριο επιδιώκεται οι μαθητές:

Προτεινόμενο σενάριο σε τρεις διδακτικές ώρες

  1^η ώρα: Πάντα ο φιλόλογος ξεκινά από το κείμενο, που υπάρχει στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Διαβάζει την «Αποσώστρα» στα παιδιά, βοηθά στην κατανόηση του διηγήματος με κατάλληλες ερωτήσεις και απαντά στις απορίες των παιδιών.

2^η ώρα: Ο καθηγητής χρησιμοποιεί την πολυμεσική εφαρμογή στο εργαστήριο της Πληροφορικής. Προσανατολίζει αρχικά τους μαθητές στη χρήση του cd-rom και τους εξοικειώνει στην πλοήγηση. Έπειτα, χωρίζει την τάξη σ’ έξι περίπου ομάδες εργασίας, θέτει σ’ αυτές γραπτά ερωτήματα και τις παρακινεί να μετακινηθούν στις διάφορες ενότητες του cd για να βρουν απαντήσεις στο θέμα τους. Έτσι, οι μαθητές διερευνούν το θέμα τους παίρνοντας βασικές πληροφορίες /γνώσεις από το λογισμικό. Οι πληροφορίες αυτές είναι το υπόβαθρο για να ξεκινήσουν έπειτα να συγκεντρώνουν επιπρόσθετο υλικό, μέσα από τη χρήση των συνδέσμων που προτείνονται ή από τις μηχανές αναζήτησης. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή τη φάση παίζει η καλή γνώση λειτουργίας του διαδικτύου και των προγραμμάτων περιήγησης. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό, οι μαθητές πρέπει να αξιολογήσουν και να επιλέξουν τις καταλληλότερες πληροφορίες για το θέμα τους. Παραπέμπουμε, επίσης, τα απιδιά στα Άπαντα του Παπαδιαμάντη για να αποδελτιώσουν πληροφορίες για το θέμα τους ή να συγκρίνουν κείμενα και ήρωες. Τώρα μάλιστα που έχουμε στη διάθεσή μας το Άπαντα του Παπαδιαμάντη σε cd-rom. Μαζί με πρόγραμμα ηλεκτρονικής αναζήτησης και επεξεργασίας- «Θησαυρός Ελληνικής Γλώσσης» από τις εκδόσεις Δόμος- η αναζήτηση είναι εύκολη, άνετη και ταχύτατη. Προτεινόμενες δραστηριότητες/ εργασίες μπορεί να βρει ο καθηγητής στη συγκεκριμένη ενότητα του λογισμικού.

Συγκεκριμένα:

Αφού συλλέξει πληροφορίες από την ενότητα «Ο Παπαδιαμάντης και οι μαθητές», μπορεί α) να συγκρίνει την αφηγηματική τεχνική της «Αποσώστρας» με άλλα διηγήματα του Παπαδιαμάντη β) να αναλύσει το χαρακτήρα της Μορισώς συγκρίνοντάς την και μ’ άλλες γριές που χρησιμοποιούν τον λόγο τους για να σχολιάσουν και να κατακρίνουν. Την Ξομπλιαστήρα, τη γριά Μπεκιοϊνα, τη γριά Εφταλουτρού. Έτσι, θα κατανοήσουν περισσότερο πώς χρησιμοποιούν όλες αυτές οι γυναίκες το λόγο και γιατί οδηγήθηκαν σε μια τέτοια συμπεριφορά. Αν διαβάσουν τα διηγήματα «Η θητεία της πεθεράς», «Η Σταχτομαζώχτρα», «Ο γάμος του Καραχμέτη» θα δουν γριές που διαφέρουν από την Αποσώστρα. Για να εμβαθύνουν, εξάλλου, στο σατυρικό στοιχείο του Παπαδιαμάντη αφού συλλέξουν σχετικές πληροφορίες από το λογισμικό, προτείνουμε στους μαθητές να αναζητήσουν σατυρικά τροπάριά του και σε μερικά και σε μερικά διηγήματά του όπως «Θεοδικία της δασκάλας», «Επίσκεψις του Αγίου Δεσπότη», «Χαλασοχώρηδες», «Της Κοκκώνας το σπίτι». Το cd-rom με τα Άπαντα είναι απαραίτητο.

Η δεύτερη ομάδα μπορεί να αναζητήσει τους μουσικούς ήχους που ακούγονται στο έργο του Παπαδιαμάντη. Τα κείμενα του λογισμικού καθοδηγούν σ’ αυτό και η μουσική του νάι, που ακούγεται, δημιουργεί ένα ευχάριστο μαθησιακό περιβάλλον. Ο καθηγητής της Μουσικής παραπέμπει στα μουσικολογικά άρθρα του Παπαδιαμάντη και ο φιλόλογος προτείνει να διερευνηθεί ο ρόλος της μουσικής σε άλλα διηγήματά του όπως «Ο γείτονας με το λαγούτο», «Το μυρολόγι της φώκιας», «Η στρίγγλα μάνα». Μπορεί, επίσης, να γράψει ένα τραγούδι για τον Παπαδιαμάντη και να συνθέσει τη μουσική στον Η/Υ.

Η τρίτη ομάδα διαβάζει τη «Συνέντευξη» του συγγραφέα, στην οποία ο Παπαδιαμάντης απαντά σε ερωτήσεις για τη ζωή του, τα θέματα των διηγημάτών του, το ιστορικό μυθιστόρημα, τους πολιτικούς, το γάμο, το εκπαιδευτικό σύστημα. Προτείνουμε στα παιδιά να συγκεντρώσουν πληροφορίες από το διαδίκτυο και τα Άπαντα για τις σημαντικές στιγμές της ζωής του ή να γράψουν ένα γράμμα προς τον συγγραφέα ζητώντας του να τους δώσει περισσότερες πληροφορίες για κάποιο αδιευκρίνιστο σημείο της βιογραφίας του.

Η τέταρτη ομάδα θα ερευνήσει το θέμα «Παπαδιαμάντης και ζωγραφική». Οι μαθητές θα πληροφορηθούν από το λογισμικό την κλίση του Παπαδιαμάντη στη ζωγραφική και τα είδη της λογοτεχνικής ζωγραφικής του Παπαδιαμάντη. Προτεινόμενη δραστηριότητα είναι η σύναξη ενός μικρού ανθολογίου με λογοτεχνικές τοπιογραφίες, προσωπογραφίες και αγιογραφίες του Παπαδιαμάντη. Μπορούν, επίσης, οι μαθητές μας, σε συνεργασία με τον καθηγητή των Καλλιτεχνικών να ζωγραφίσουν το πορτρέτο κάποιου ήρωα του Παπαδιαμάντη ή να κάμουν μερικά σχέδια τα οποία θα συμπεριλαμβάνονταν σε μια έκδοση διηγημάτων του συγγραφέα.

Η πέμπτη ομάδα, αφού πληροφορηθεί από τα κείμενα του cd για τα θεατρικά στοιχεία στο έργο του Παπαδιαμάντη, την προσπάθειά του να γράψει κωμωδίες και για τη διασκευή των έργων του για το θέατρο και τον κινηματογράφο, μπορεί να αναλάβει το μετασχηματισμό ενός διηγήματος σε θεατρικό κείμενο (διάλογο) και αν θέλει να το παίξει στην τάξη.

Η έκτη ομάδα ανακαλύπτει τον Παπαδιαμάντη ως παιδί και μαθητή. Αυτή η ενότητα γοητεύει ιδιαίτερα τους μαθητές. Θα γνωρίσουν για τη συμπεριφορά και την επίδοση του Παπαδιαμάντη στο σχολείο, τη σύγκρουσή του με έναν καθηγητή των Θρησκευτικών, τις δυσκολίες που συνάντησε μέχρι να τελειώσει το Γυμνάσιο. Καλό θα ήταν να παραπέμψουμε σε μερικά διηγήματ με σχολικό θέμα, όπως «Τυφλοσούρτης» και «Η Δασκαλομάνα» για να γνωρίσουν και να συγκρίνουν οι μαθητές μας το εκπαιδευτικό σύστημα, τον τρόπο διδασκαλίας, τα μαθήματα, τις ποινές, τη σχέση δασκάλου /μαθητή στην εποχή του Παπαδιαμάντη και στη δική τους.

Την 3^η διδακτική ώρα οι ομάδες εργασίας παρουσιάζουν τα θέματα με τα οποία έχουν ασχοληθεί. Ακολουθούν διευκρινιστικές ερωτήσεις και συζήτηση.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, συγγραφέας του τέλους του 19^ου αιώνα και ένας από τους μεγαλύτερους πεζογράφους σε παγκόσμια κλίμακα, παραμένει ζωντανός και επίκαιρος και στον 21^ο αιώνα, τον αιώνα της πληροφορίας. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στο μάθημα της λογοτεχνίας, μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές μας να προσεγγίσουν ευχάριστα και δημιουργικά το έργο του Παπαδιαμάντη.

Βιβλιογραφία

1.       B.S. Bloom-DR.Krathwohl, ταξινομία διδακτικών στόχων, Α΄ τόμος, Γνωστικός τομέας, εκδ. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, 1986.

2.       Νέες τεχνολογίες στην Εκπ/ση και στην Εκπ/ση από απόσταση, Πρακτικά Πανελληνίου συνεδρίου, Παν/μιο Κρήτης, Ρέθυμνο, 2001.

3.       «Η Πληροφορική στη Δευτεροβάθμια Εκπ/ση, Πρακτικά Εισηγήσεων, Εκπ/τηρια Δούκα, Αθήνα, 2000.

Οι ιστοσελίδες αυτές δημιουργήθηκαν από το Γυμνάσιο Πλατανιά Χανίων.
Στείλτε μας στη διεύθυνση mail@gym-platan.chan.sch.gr τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας.
Μπορείτε επίσης να συμμετέχετε στο αφιέρωμα αυτό στέλνοντας τα δικά σας κείμενα, τα οποία θα προστεθούν στις ιστοσελίδες αυτές. 

2002-2003 Γυμνάσιο Πλατανιά Χανίων