l_creta.gif (15556 bytes)

xania_m1.gif (23613 bytes) Η Κρήτη, το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας είναι ένα από τα πιο φημισμένα και όμορφα νησιά της γης.
Το πιο ακραίο σημείο της Ελλάδας και όλης της Ευρώπης αναδείχτηκε από πολύ παλιά, σ' ένα είδος γέφυρας, στο σταυροδρόμι των τριών ηπείρων. Πολλοί μάλιστα τη χαρακτηρίζουν μια ξεχωριστή ήπειρο, αφού απομονωμένη από την υπόλοιπη Ελλάδα, αποτελεί μια γεωγραφική, ιστορική και πολιτιστική ύπαρξη με έντονη λαϊκή παράδοση.

Πατρίδα του Νίκου Καζαντζάκη, του Βιντσέντζου Κορνάρου, του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου(Ελ Γκρέκο), του Ελευθερίου Βενιζέλου, γοητεύει τον επισκέπτη με την πλούσια ιστορική της κληρονομιά και τον αυθεντικό της λαϊκό πολιτισμό.
Τα πολυάριθμα και ασυνήθη φαράγγια που σχίζουν τα τρία μεγαλύτερα βουνά, τα Λευκά όρη, τον Ψηλορείτη και τη Δίκτη, όπως επίσης τα οροπέδια και τα πολλά φυτά και ζώα είναι μοναδικά.
Το πιο φημισμένο φαράγγι είναι της Σαμαριάς στα Λευκά Όρη και από τα οροπέδια του Λασιθίου.
Οι ακτές του νησιού παρουσιάζουν πολύ πλούσιο διαμελισμό και σχηματίζουν πλήθος από ακρωτήρια και κόλπους, αλλά και αρκετές αμμουδερές παραλίες. Κυριότεροι από τους κόλπους είναι της Σούδας, της Μεσσαράς, της Κισσάμου κ.α. Ενώ από τα ακρωτήρια αναφέρουμε το Λίθινο, το Σίδερο, του Αγίου Ιωάννη κ.α. Επίσης σχηματίζονται και δύο χερσόνησοι του Ροδωπού και του Ακρωτηρίου. Σπουδαιότερα λιμάνια της Κρήτης είναι : της Σούδας, του Ρεθύμνου, του Ηρακλείου, της Σητείας και της Ιεράπετρας.
Η Κρήτη δεν έχει ούτε πολλά, ούτε μεγάλα ποτάμια, παρά μόνο μικρούς χειμάρρους. Κι αυτό γιατί εξαιτίας του μικρού της πλάτους τα νερά χύνονται στη θάλασσα εμποδίζοντας τη δημιουργία ποταμών. Οι πιο σπουδαίοι χείμαρροι είναι ο Πλατανιάς, ο Κλαδισσός, ο Γεροπόταμος και ο Κουρταλιώτης. Λίμνες δεν έχει το νησί .εκτός από δύο μικρές του Κουρνά και της Αγιάς.
Το κλίμα της Κρήτης είναι γενικά ήπιο. Επειδή βρέχεται παντού από θάλασσα το καλοκαίρι μειώνεται η μεγάλη ζέστη και το χειμώνα το πολύ κρύο. Στα Ψηλά βουνά όμως, ο χειμώνας είναι βαρύς, ενώ στις κλειστές κοιλάδες που δεν επικοινωνούν άμεσα με τη θάλασσα η ζέστη το καλοκαίρι είναι μεγάλη. Γενικά το κλίμα είναι μεσογειακό και μάλιστα το ηπιότερο και υγιεινότερο της Ευρώπης.
Η Κρήτη είναι γνωστή και για τα πολλά ενδημικά είδη ζώων και φυτών. Τα φυτοφάγα θηλαστικά εξελίχτηκαν από τα κατοικίδια ζώα που έφεραν στο νησί οι άποικοι κατά τη Νεολιθική εποχή. Χαρακτηριστική περίπτωση τέτοιου ζώου είναι ο κρητικός αίγαγρος, το γνωστό αγρίμι.(κρι-κρι). Επίσης υπάρχουν και ενδημικά πουλιά, καθώς και θαλάσσια ζώα, όπως οι θαλάσσιες χελώνες και η μεσογειακή φώκια. Ιδιαίτερα πολυάριθμα είναι στην Κρήτη τα ενδημικά φυτά, τα, οποία αποτελούν το 10% περίπου της χλωρίδας του νησιού.
Η κοινωνία και η οικονομία της Κρήτης έχουν μετασχηματιστεί μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο τουρισμός και η γεωργία είναι οι κύριες σύγχρονες οικονομικές δραστηριότητες, αλλά η μορφή της σημερινής γεωργίας είναι πολύ διαφορετική από εκείνη του παρελθόντος. Τα κυριότερα γεωργικά προϊόντα είναι οι ελιές, τα σταφύλια, οι σταφίδες, το κρασί, τα εσπεριδοειδή, τα πρώιμα κηπευτικά και τα σιτηρά. Παράλληλα με τη γεωργία ανεπτυγμένη είναι και η κτηνοτροφία. Εκτρέφονται κυρίως αιγοπρόβατα και παράγονται επίσης ορισμένες ποιότητες τυριών, όπως η γραβιέρα και ο ανθότυρος. Ανεπτυγμένη είναι επίσης η βιοτεχνία κυρίως στα αστικά κέντρα, ενώ ολόκληρο το νησί είναι πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών απ' όλα τα μέρη του κόσμου. χάρη στο όμορφο τοπίο και στην φιλοξενία των ανθρώπων.
Από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πολιτιστικής φυσιογνωμίας της Κρήτης είναι και η παραδοσιακή μουσική. Τα δημοτικά τραγούδια της Κρήτης διακρίνονται σε μαντινάδες και ριζίτικα. Οι μαντινάδες αποτελούνται από δύο δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους, που αντιστοιχούν με τα δίστιχα που λέγονται λιανοτράγουδα, πατινάδες ή ριμινέτα στα άλλα νησιά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Χάρη στην απλότητά τους οι μαντινάδες παραμένουν το συνηθέστερο μέσο έκφρασης του κρητικού λαού. Πολλές φορές αυτοσχεδιάζονται και τραγουδιούνται στους γάμους. στις βαφτίσεις, στα τοπικά πανηγύρια και γενικά σε κάθε είδους γλέντι.
Τις διακρίνουμε σε Α) ερωτικές ή της αγάπης:

"Καρδιά που δεν αγάπησε κι έρωντα δεν ησθάνθη
είναι πηγή διχως νερό, μπαξές με δίχως άνθη"

Β) σε αστείες και σατυρικές:

"Μιαν κοπελιά μ' απάντηξε και μ' είπε νε μουσκάρι
μαγάρι η κακορίζικη να μπόριε να με πάρει."

Τα ριζίτικα είναι δημοτικά τραγούδια που τραγουδιούνται ιδιαίτερα στα χωριά που βρίσκονται στις ρίζες των Λευκών Ορέων. Είναι κυρίως ηρωικά, πατριωτικά της λευτεριάς, αλλά και της τάβλας δηλ, τραγούδια του γλεντιού και της στράτας, που τραγουδιούνται στο δρόμο από παρέες. Ένα από τα πιο γνωστά σ' όλη την Ελλάδα, ριζίτικο είναι το παρακάτω: " Πότε θα κάνει ξαστεριά.................."
Χοροί και τραγούδια συνοδεύονται από λαϊκή μουσική, που χρησιμοποιεί ιδιαίτερα μουσικά όργανα. Χαρακτηριστική είναι η κρητική λύρα. ξύλινο κατασκεύασμα με τρεις χορδές. ’λλα όργανα που παίζονται στην Κρήτη είναι η βιολόλυρα, το βιολί και το λαούτο. Παλιότερα παιζόταν και η ασκομαντούρα και το μπουλγαρί.
’ξιες ιδιαίτερης προσοχής είναι οι κρητικές ενδυμασίες ανδρικές και γυναικείες. Η ανδρική ενδυμασία ήταν η επίσημη και η ανεπίσημη. Αποτελούνταν από τη βράκα. το μεϊντανογίλεκο, το μαύρο πουκάμισο, τη μακριά βυσσινιά ζώνη, τις ψηλές δερμάτινες μπότες (στιβάνια) και το λινό μαντήλι με κρόσσια στο κεφάλι.
Η γυναικεία ενδυμασία αποτελούνταν από τα σοφόρια, που ήταν συνήθως χωριστή φούστα και ζακέτα. Το επάνω μέρος ονομαζόταν σάκος και είχε δαντέλες και χρυσά σιρίτια.
Περίφημα είναι επίσης και τα κρητικά υφαντά και κεντήματα.
Η Κρήτη ήταν κατοικημένη από τα πανάρχαια χρόνια. Σύμφωνα με την παράδοση, στο νησί αυτό και συγκεκριμένα στο βουνό Δίκτη, η Ρέα έκρυψε το Δία για να γλιτώσει από τον Κρόνο. Επίσης πάντοτε σύμφωνα με την παράδοση θάφτηκε, στο βουνό Γιούχτας. Γιος του Δία και της Ευρώπης που βασίλευε στο νησί για πολλά χρόνια κι ανέπτυξε αξιόλογο πολιτισμό ήταν ο Μίνωας. Στα χρόνια του η Κρήτη ήταν το σπουδαιότερο πνευματικό και οικονομικό κέντρο της Ελλάδας.
Κατά το 2600π.χ. έφτασαν στο νησί Μικρασιάτες άποικοι. οι οποίοι εισήγαγαν τη χρήση του χαλκού. Κατά το 1950π.χ. χτίστηκαν τα πρώτα ανάκτορα στην Κνωσσό, στη Φαιστό, στη Ζάκρο και στα Μάλια. Οι λόγοι που οδήγησαν στην παρακμή και ύστερα στην πτώση της Μινωικής Κρήτης είναι ή οι σεισμοί ή η εισβολή των Αχαιών από την ηπειρωτική Ελλάδα. Η ρωμαϊκή κατοχή της Κρήτης κράτησε ως τον 4ο μ.χ. αιώνα, ενώ από τότε μέχρι τον 7ο μ.χ. αιώνα έπεσε στην αφάνεια. Τότε την κατέλαβαν οι Αράβες και την έκαναν κέντρο των πειρατικών τους δραστηριοτήτων με πρωτεύουσα τον Χάνδακα , το σημερινό Ηράκλειο. Απ' αυτούς την απελευθέρωσε το 961 μ.χ. Ο Βυζαντινός στρατηγός Νικηφόρος Φωκάς. Από τότε η Κρήτη παρέμεινε βυζαντινή μέχρι την άλωση της Πόλης από τους Φράγκους, όπου η Κρήτη πουλήθηκε στους Ενετούς. οι Ενετοί έχτισαν πολλά φρούρια σε διάφορα σημεία του νησιού για να την προστατέψουν από εχθρούς. Αρκετά χρόνια αργότερα κατέλαβαν το νησί οι Τούρκοι. Οι επαναστάσεις των Ελλήνων κατοίκων του νησιού ήταν πολλές και έντονες, αλλά τις περισσότερες φορές καταπνιγόταν από τα πολιτικά συμφέροντα των δυνάμεων.
Τελικά όμως, το 1898 η επανάσταση επικράτησε και οι δυνάμεις παραχώρησαν-στο νησί αυτονομία, διορίζονίας ως ύπατο αρμοστή το διάδοχο του ελληνικού θρόνου Γεώργιο, ο οποίος στη συνέχεια ήρθε σε αντιπαράθεση με τους Κρητικούς και κυρίως με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Τελικά το 1905 έγινε το κίνημα του θερίσου, ενώ το 1908 κήρυξαν την ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα, η οποία πραγματοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 1913.
Από τότε η ιστορία της Κρήτης ταυτίζεται με την ιστορία ολόκληρης της Ελλάδας. Το κυριότερο ιστορικό γεγονός στο νησί μετά την ένωση ήταν η Μάχη της Κρήτης που έγινε το 1941 μεταξύ Κρητικών και Γερμανών. Οι Ναζί το Μάη του 41 στράφηκαν εναντίον της Κρήτης. ρίχνοντας χιλιάδες αλεξιπτωτιστές, οι οποίοι όμως συνάντησαν την ηρωική αντίσταση του κρητικού λαού. Η υπεροχή του εχθρού είχε σαν αποτέλεσμα τη νίκη των ναζί στις 28 Μαίου και την κατάληψη του νησιού. Ο κρητικός λαός τραγούδησε και τραγουδά:

Χίτλερ να μην το καυχηθείς
πως πάτησες την Κρήτη
ξαρμάτωτη την ηύρηκες
και λείπαν τα παιδιά της
Στα ξένα πολεμούσανε
πάνω στην Αλβανία.

Με το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου αρχίζει και για την Κρήτη μια ειρηνική περίοδος.
Σήμερα η Κρήτη είναι ένα από τα πιο ζωντανά ελληνικά μέρη. οι Κρητικοί φημίζονται για τη λεβεντιά , τη φιλοξενία και την ανθρωπιά τους και πρωτοστατούν σ' όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής.

anarule.gif (1534 bytes)


Το σχολείο μας είναι χτισμένο, στον Πλατανιά, ένα μικρό χωριό 15 χιλ. δυτικά από τα Χανιά, κοντά στις εκβολές του ομώνυμου ποταμού Πλατανιά, του γνωστού με το όνομα Ιάρδανος από τον Όμηρο. Στις όχθες του ποταμού υπήρχαν στο παρελθόν θεόρατα αιωνόβια πλατάνια που στις φυλλωσιές τους αναρριχόταν αγριοκληματαριές, καθώς και πλήθος άλλων δέντρων και θάμνων που όλα μαζί έφτιαχναν το περίφημο "άλσος του Πλατανιά". Δυστυχώς σήμερα δεν έχει μείνει σχεδόν τίποτα από αυτά.
Το χωριό έχει χτιστεί σε ψηλή βραχώδη τοποθεσία αμφιθεατρικά με μικρά γραφικά σπίτια. Τώρα έχει εξαπλωθεί σε μεγάλη έκταση ιδιαίτερα στην παραθαλάσσια ζώνη. Η γρήγορη και άναρχη δόμηση των τελευταίων χρόνων εξαιτίας της τουριστικής ανάπτυξης έχει αλλοιώσει τον γραφικό χαρακτήρα του χωριού, το έχει όμως μετατρέψει στο πιο αξιόλογο θέρετρο της Δυτικής Κρήτης. Κατά τους θερινούς μήνες χιλιάδες τουρίστες κατακλύζουν τα μικρά και μεγάλα ξενοδοχεία της περιοχής, δημιουργώντας ένα κλίμα κοσμοπολίτικο στους δρόμους και στις παραλίες του χωριού, γεμίζοντας ασφυκτικά τις πάμπολλες ταβέρνες και τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης.
Ως εκ τούτου οι κύριες ασχολίες των κατοίκων του Πλατανιά είναι οι τουριστικές επιχειρήσεις κατά το καλοκαίρι και οι αγροτικές κατά το χειμώνα.
Οι μαθητές του σχολείου μας, 150 περίπου στον αριθμό, προέρχονται όχι μόνο από τον Πλατανιά, αλλά και από άλλα γειτονικά χωριά, όπως είναι η Αγία Μαρίνα, το Γεράνι, το Μάλεμε κ.α.
Ο φιλόλογος του σχολείου μας,κος Χορευτάκης Αντώνης, έγραψε τις παρακάτω μαντινάδες, έτσι ώστε να φανταστείτε τις ομορφιές της περιοχής και να φροντίσετε να μας επισκεφτείτε όσο το δυνατόν συντομότερα.

anarule.gif (1534 bytes)

Στον Πλατανιά εις την κορφή θα χτίσω τη φωλιά μου
το πέλαο να σοντηρώ ν' ανοίγει η καρδιά μου.

Στη θάλασσα του Πλατανιά βαρκούλα αρμενίζει
και παίρνει την αγάπη μου και τηνε σεργιανίζει.

Αγιά Μαρίνα ,Πλατανιά. Μάλεμε και Γεράνι
όποιος θα δει τσι χάρες τους το νου ντου τόνε χάνει.

Στον Πλατανιά 'χει ένα σχολειό με στέρεα θεμέλια
πούχει καλούς καθηγητές και έξυπνα κοπέλια.

anarule.gif (1534 bytes)